Geoteknik Bilgisi 3 Bina Temelleri Sedat Sertoğlu

Türkiye 1950’li yıllardan başlayarak konuta yönelik yoğun bir yapılaşma sürecine girmişti. Bunun nedeninin hızlı şehirleşme olduğu biliniyor. 1999’da Marmara Bölgesi’ni perişan eden deprem bina temelleri ve bunların üzerinde oturduğu zeminlerle etkileşiminin ne denli önemli olduğunu anîden ön plana çıkardı. Beklenen İstanbul depremi de gözönüne alındığında, konu hakkında en ufak kavram ve bilgiden yoksun olarak zemin incelemesi ve temel seçimi/boyutlandırması yapan yüzlece firmanın türediği görüldü. Bu sakıncalı durumun doğan talep yanında, piyasada işsiz yerbilimcilere bir geçim kapısı olmasından kaynaklandığı düşünülmektedir.

Yapı temelleri yaklaşık 5000 yıldır bir mühendislik etkinlik etkinliği olarak inşaat mühendisi ve mimarlarca imal ediliyor. Ancak, bugün Türkiye’de aynı konudaki çalışma ve raporlar incelendiğinde o günden bu yana çok da yol alınmadığı gibi bir kuşkuya düşülmektedir.

3u kitap Geoteknik Bilgisi serisinin üçüncüsü olarak teknik kamuoyunun kullanımına sunulmaktadır. Amacı, değişik dallardan gelen ve artık geoteknik dalı dışında tutulmalarına olanak kalmamış tüm mühendislerin kamu, onut ve endüstri binalarının temellerini doğru ve makul yollardan giderek boyutlandırma bilgisine sahip olmalarını sağlamaktır. Bu nedenle uluslararası pratik yerine Türkiye’deki uygulamalar esas alınmıştır. Ayrıca önceki iki kitabın tersine, uygulama bilgilerinin verilmesi bilimsel içeriğe yeğlenmiştir. Herhangi konuda ayrıntıya girmek isteyen okurlar' için de literatürden bolca kaynak sağlanmıştır. Kitap içeriğinin bağımsız olamayacağı düşünüldüğünde okurun I.Cilt içeriğine aşina olması yararlı, belki de zorunlu olmaktadır. Zemin ve kaya mekaniği silgisi yeterli olmayanların önceki iki kitaba danışmaları uygun olacaktır.

Kitapta, bilgisayarların günlük yaşama egemen olduğu XXl.Yüzyıl başında piyasayı kaplamakta olan yazılımlar. Hakkında bilgiler verilmekte, ancak okurun bunları kullanmadan önce temel konulara hakim olmasının hayati gerekliliği hatırlatılmadan geçilememektedir.

Birçok dil gibi Türkçe’de İngilizce’nin istilası tehlikesi ile karşı karşıyadır. Yazarlar bunu önlemenin bir Türkçe teknik terimlerden üzerinde henüz ortak görüş sağlanamamış olanları yanma İngilizcesini yazarak soteknik topluluğunun doğru seçimi yapacağı ve Türkçe sözcüklerin eğemenliğinin sağlanması inanış ve eklentisi içindedir.

Kitabın hazırlanması sırasında yardımlarını esirgemeyen arkadaşlarımız E.Arel, A.Özocak, E.Bol ve M.Apti’ye candan teşekkür ederiz.

İstanbul Eylül 2006

İKİNCİ BASKIYA ÖNSÖZ

Kitabin birinci baskısını izleyerek Türkiye geoteknik dalında önemli gelişmeler oldu. Bunlardan en önemlisi, bina iki katlı da olsa temel sisteminin artık yayılı olarak seçilmesidir. Hatta, “kazıklı radye” olarak bilinen tipin de birçok durumda hiç duraksamasız uygulandığına tanık olunmaktadır. Zira bu yaklaşımın yapının özellikle deprem performansını artırdığına inananlar çoğunluktadır.

Bunun sonucunda kitabın ağırlığını oluşturan 4. Yüzeyse! Temeller Bölümü birden önemini yitirdi, 5. ve 9. Bölümler öne çıktı. Anılan Bölümler de bu baskı için önemli değişiklik ve eklemelerle okuyucunun bilgisine sunuluyor.

Okurlardan gelen ikinci yakınma kitapta yeterince örnek problem çözülmemiş olması idi. Bu kez problem sayısı artırılmıştır. Yine, özellikle öğrencilerin gündeme getirdiği hataların bu baskıda giderilmesine gayret edilmiştir.

Adapazarı ve İstanbul Eylül,2009