Epistemolojik Açıdan Iman Hanifi Özcan

İmânda süje (inanan) obje (inanılan) düalizmini ortadan kaldırarak mümkün değildir. Mistik tecrübede bu dualitenin yok olduğunu kabul etmek ontolojik açıdan tamamen imkansızdır. Süje durumundaki insanla obje durumundaki Tanrı aynı varlık alanına ait değildirler. Bu takdirde mistik tecrübeyle ulaşıldığı ileri sürülen birlikte imanın ortadan kalkması, onun yerini marifet, vecd vs.nin doldurulması mümkün olamaz. Dolayısıyla mistik ya da sûfi hiçbir zaman imanı aştığını söyleyemez. Süjeobje ikiliğini esas alan epistemolojik iman mistisizme ve monizme kapalıdır. Bu demektir ki süjeobje ikiliğini kaldıran mistik ve monist görüşlerde bir iman ilişkisinden, dolayısıyla bir ahlak ilişkisinden söz etmek mümkün görünmemektedir.