Din, Devlet, Tarih Ceyhan Işık

Büyük idealist filozof Georg Wilhelm Friedrich Hegel, ortaya koyduğu fikir ve eserlerle günümüz dünyasını anlamak için hala vazgeçilmez bir isimdir. Tarih, devlet, uluslararası ilişkiler ve din gibi alanlarda yaptığı önemli çalışmaların kıymetini geçen uzun seneler azaltamamıştır.Hegel için tarih, devlet ve uluslararası ilişkilerin aslî kurucu unsuru dindir. Din olgusu bilinmeden Hegel felsefesini anlamak mümkün değildir. Din, devlet, tarih ve uluslararası ilişkiler gibi öğeleri bir zincirin halkaları şeklinde görmesi nedeniyle Hegel’in dış siyaset felsefesi birlik merkezlidir. Hegel için birlik olmadan felsefe eksiktir. Ayrıca Hegel felsefesi idealist olmasına rağmen uluslararası ilişkiler teorileri bağlamında ütopist değil, realisttir. Bu yönüyle Hegel’de dış siyaset felsefesi idealizm-realizm bütünlüğüne ulaşır.Ne düşünsel ve metodik boyutta ne de politik anlamda Hegel asla güncelliğini yitirmemiştir. Bugün dahi felsefe Hegelsiz anlaşılamamaktadır. Adorno, Lukács, Heidegger, Bloch, Sartre, Foucault, Habermas ve daha birçok düşünür Hegel okumuştur ve okumaya devam etmektedir. Hegel’i bilmemek, son dönem siyaset ve siyaset felsefesini tam anlamıyla kavrayamamaktır. Dolayısıyla Hegel’in anlaşılamaması, içinde yaşadığımız modern dünyanın anlaşılamaması demektir