Devlet Platon (Eflatun)

Şimdi zincirlerini çözdüğünü, bilgisizliklerine bir son verdiğini düşün; her şeyi aslında nasıllarsa öyle gördükleri zaman nasıl davranırlar? Bu tutsaklardan birini alalım, ayağa kaldırıp başını çevirelim ve zorla yürütelim ışığa baksın. Bu hareketlerin hepsi ona birden acı verir; önceden sıfır gölgelerini görmüş olduğu şeylere bakarken gözleri kamaşır ona şöyle diyecek olsak ‘’ Daha önce gördüğün her şey bir gölgeden ibaretti; oysa şimdi hakikate yakınsın, gerçek nesneleri dosdoğru görüyorsun.’’ Sonra önünden geçen nesneleri ve insanları gösterip bunların ne olduğunu sorsak bize ne cevap verir? Hayret içinde kalmaz mı? Öncesinde gördüğü gölgeler ona bunlardan daha gerçek gibi olmaz mı?