Deizmden Teizme;Tanrı - Din - Insantanrı - Din - Insan Fatma Yücel

Her zamankinden daha çok akla, akılla birlikte yüceltilmiş insani duygulara ve akılduygu sentezini kurabilmiş yüce bir ruha ihtiyaç duyulan bir dönemde deizmin Tanrı, din ve insan hakkındaki görüşlerini teistik bir perspektifle ele alan bu eserde aşağıdaki sorulara cevap aranmıştır.
Ben (inanç bakımından) kimim? Deist miyim; teist miyim? Tanrı’yı olumlamaları bakımından benzer argüman üreten deizm ile teizm arasındaki fark nedir, bu iki anlayış neden karşı karşıya getirilmiştir? Deizme göre Tanrı vahye veya kutsal kitaba ihtiyaç duyulmaksızın sırf akılla bulunabiliyorsa, neden ateistler var? Yoksa deistlere göre ateistler akıllarını kullanmıyorlar mı? Ateizm ve deizmin teizme karşı birleşme eğilimi ne ile açıklanabilir? Dinsiz Tanrı anlayışı olarak tanımlanan deizmin doğal dini neye tekabül eder? Deizmin Hristiyanlığa yönelik haklı tepkisi İslam dini söz konusu olduğunda haksız tespite nasıl dönüşür? Deistlerin argümanlarındaki mantık hataları nelerdir? Üç teistik dinden hangisi daha rasyoneldir? Deizmin evrensel din ideali İslam olabilir mi? İnsanın varoluşsal bilmecesini deizm mi yoksa teizm mi çözebilir? Deizm insanın manevi ihtiyaçlarına cevap verebilir mi? Ahlakın içselleştirilip yaşanması için din gerekli midir?
Son bir soru ve sözün özü olarak özün farkındalığında son bir söz: Kim ne derse desin beni Yaratan beni duyuyor ve onu hep içimde hissediyorum diyor musunuz? O zaman, siz deist değil, (Müslüman) bir teistsiniz.