Bitki Morfolojisi: Sporlu Ve Tohumlu Bitkilerin Evrimi Ile Temel Morfolojik Konular

Botanik biliminin bir alt bilim dalı olan Bitki Morfolojisi, inceleme, doğrudan gözlem, karşılaştırmalı çalışmalar ve deney sonuçlarını açıklayıcı ve yararlı bir biçimde kullanma dahil çeşitli yöntemleri uygulayarak bitkilerdeki yapısal özellikleri tanımlamaya çalışır. Bitkilerin vegetatif ve generatif organlarının dış yapısal özelliklerini, çeşitli bitki grupları bağlamında etraflıca araştırır. Ayrıca Bitki Morfolojisi, bitkinin yaşadığı dış ortam koşullarının etkisi veya çeşitli kalıtsal olaylar sonucunda bitki yapısında meydana gelen değişiklikler ile tüm anormal yapıların özelliklerini de inceler, normal durumları ile karşılaştırmalar yapar ve bağlantılar kurar.

Türkiye’deki Üniversitelerin Fen ve Fen-Edebiyat Fakültelerinin Biyoloji Bölümlerindeki programlarında yer alan “Bitki Morfolojisinde Temel Bilgiler” “Bitki Morfolojisi ve Anatomisi” ile “Genel Biyoloji” derslerinin yalnız belirli bazı bölümlerinde, bitkilerin dış morfolojisi ile ilgili konulara, çoğu zaman sınırlı olarak yer verildiği görülmektedir. İstanbul Üniversitesi, Fen Fakültesi, Biyoloji Bölümü lisans öğrencilerinin zorunlu ders olarak aldıkları “Bitki Morfolojisi ve Sistematiği” dersinin birinci bölümünde, bu kitabın yazarı tarafından hazırlanan ve 1998 yılında basılan “Bitki Morfolojisi’ I. Kapalı Tohumlu Bitkiler” adlı ders kitabındaki konular işlenmekteydi. Yurt içindeki üniversitelerin Biyoloji bölümlerinden gördüğü ilgi üzerine ilk baskısı kısa süre içersinde tükendiğinden, ikinci baskısının geçen zaman içerisinde bitki morfolojisindeki yeni konular ve kaynakların eklenmesiyle yapılmasına karar verilmiş; bu nedenle kitabın ikinci baskısı “Bitki Morfolojisi: Sporlu ve Tohumlu Bitkilerin Evrimi ile Temel Morfolojik Konular” başlığı altında hazırlanmıştır.

Bu ders kitabının amacı, Sporlu ve Tohumlu Bitkilerin evrimi ile bitki morfolojisindeki temel konuları ana hatları ile ortaya koymaktır. Kitabın son bölümünde yeniden gözden geçirilerek güncellenen “Bitki Morfolojisi” ve “Bitki Sistematiği” konularında geçen ve kitap içersinde yer alan özel terimlerin anlamlarının açıklandığı “Özel Terimler Sözlüğü”ne de yer verilerek öğrencilerin yararlanması düşünülmüştür.

Prof.Dr.Orhan Küçüker