Bir Zamanlar Gümüşhane Kemal Saylan

Osmanlı döneminde bir sancak merkezi olarak gelişen

Gümüşhane, Osmanlı hâkimiyetine girdiği 1479’da ilk olarak

merkezi Sivas olan Rum Eyaletine dâhil edilmiş ve kayıtlarda

Karye-i Palu Canca adıyla zikredilmiştir. 1535’te Erzurum

Beylerbeyliğinin oluşturulmasıyla birlikte buraya bağlanmıştır.

Zaman içerisinde gelişerek büyüyen Gümüşhane, 17. yüzyılda

kaza haline getirilmiş ve Trabzon Vilayetine bağlanmıştır. 19.

yüzyılın son çeyreğinden itibaren de bazı idari değişiklikler

olmakla birlikte devletin yıkılışına kadar Torul, Kelkit ve Şiran

kazaları ile Kovans, Yağmurdere ve Kürtün nahiyelerinden

oluşan bir sancak statüsünde Trabzon Vilayetine bağlı kalmıştır.

Cumhuriyetin ilanıyla birlikte Osmanlı dönemindeki idari yapısını

koruyarak 20 Nisan 1924 günü toplanan TBMM’nin 2. celsesindeki

Mevâdd-ı Müteferrika-i Vilâyât başlıklı görüşmelerde

kabul edilen 491 Sayılı Kanun’un 89. Maddesi’nin kabulüyle il

yapılmıştır. Osmanlı döneminde Gümüşhane’nin merkezini

ise bugün Süleymaniye Mahallesi olarak bilinen yerleşim yeri

oluşturmuştur.

Bir sahil vilayeti olan Trabzon Vilayetinin Karadeniz’e sahili

bulunmayan tek sancağı konumunda bulunan Gümüşhane

Sancağının merkezi konumundaki şehir bugün maalesef terkedilmiş

ve yok olmaya yüz tutmuş durumdadır. Günümüzde

Gümüşhane’nin mahallelerinden biri olan Süleymaniye bugün

yerel yönetimlerin ilgi odağı durumundadır. Buranın turizme

kazandırılması Gümüşhane Belediyesi, Gümüşhane Valiliği ve

Gümüşhane İl Kültür ve Trurizm Müdürlüğü tarafından yoğun

çalışmalar yürütülmektedir. Ancak yerel yöneticiler tarafından

yürütülen tarihi kenti ayağa kaldırma çalışmaları akademik destekten

yoksundur. Maalesef yerel yöneticiler bu konuda sanat

tarihçileri, tarihçiler, mimarlar vs. den oluşan bir komisyon kurmaktan

imtina etmektedir. Bu şekilde yapılan restorasyon çalışmaları

ise kentin artık geri getirilemez bir şekilde yok olmasına

neden olmaktadır.

Bu çalışma, şehrin tarihi mirasını ortaya koyarak günümüzde

Gümüşhane’nin güzide mahallelerinden biri olan Süleymaniye’nin

tekrar ayağa kaldırılması çalışmalarına önemli oranda

tarihi bir altyapı kazandırma amacındadır.