Bilim Ile Bilim Tarihi Arasında Salih Zeki

Salih Zeki, teknik anlamda, matematik, astronomi, fizik gibi bilim alanları ile mantık ve bilim felsefesi konularındaki öncü katkılarının yanı sıra, Türkiye’de yine çağdaş anlamda dizgeli bilim tarihi çalışmalarını başlatan ilk kişidir. Âsâr-i Bâkiye başlıklı eseri Türkçede çağdaş anlamda kaleme alınan ilk bilim tarihi çalışması olarak kabul edilebilir; dolayısıyla, Salih Zeki de modern manada ilk Türk bilim tarihçisi olarak addedilebilir. Birçok yazısında ve eserlerinde Salih Zeki pek çok yeni isim tespit etmiş, yine pek çok eseri tanıtmış; önemli bulduğu kitapların da teknik çözümlemelerini yapmıştır. Bu çerçevede Salih Zeki, matematik tarihi alanında kaleme aldığı Fransızca makaleleriyle Türkiye’den yabancı bir dilde ilk makaleleri yayımlayan bilim insanı unvanına sahiptir. Elif Baga’nın editörlüğünü üstlendiği bu eser, Türkiye’de modern bilim tarihçiliğinin kilometre taşlarından olan Salih Zeki’nin hayatına ve eserlerine toplu bir bakış için başvuru kaynağı olma özelliği taşıyor. Hem eserleri hem de “hocalığı” çerçevesinde 19. yüzyıl sonlarından 20. yüzyılın ilk çeyreğine gelinceye dek Salih Zeki’nin Türk Bilim Tarihi’ne katkıları farklı veçhelerden ele alınıyor.