Bildirişim Eskilerin - Mantıkçılar, Fıkıhçılar Ve Belâgatçilerin - Bildirişim Kuramına Katkıları Kadriye Yılmaz

Bildirişim (communication), bir mesajın bir vericiden bir alıcıya iletimidir. Batı’da yapılan güncel bildirişim çalışmaları, Roman Ja-kobson’un altılı bildirişim tablosu etrafında özetlenebilir. Aslında eski mantık, fıkıh ve belâgat araştırmalarını da bu tablo etrafında toplamak mümkün.

Çağdaş dil ve edebiyat incelemelerinde nesne (referent) ve bağ-lamın (context) öne çıkması, Jakobson’un bildirişim teorisi ile olur. Jakobson, Bühler’in iletişim modelindeki “verici”, “mesaj”, “alıcı” unsurlarına “nesne”, “kanal” ve “kod”u ekler. Eklenen unsurlar, mesajın onu kullananlardan ayrı değil, aksine nesnesiyle, anlaşılmasını sağlayan unsurlarla yani bağlamla birlikte ele alınmasıdır. Bugün semantik incelemeleri, özellikle yapısal anlam analizi ve pragmatik çalışmalarıyla bağlam araştırılmaya devam ediyor. Aynı şekilde geçmişte mantık, fıkıh ve belâgat bilginleri de bağlamsal anlamın önemini keşfederek teorilerini bu zeminde geliştiriyorlardı.