Ariel José Enrique Rodó

“Rahatsız edici, tahammülfersa, heyecan verici, heves

kırıcı Rodó: Aile resmimizin bir köşesinde oturan, biz

onu gölgelere ittikçe bize kendimiz olma fırsatı tanıyan,

derken bizlere söyleyecek iki çift lafı daha olduğunu fark

ettiğimiz Uruguaylı amcamız: seni bir kez daha meşhur

ediyor, sonra yine kafana yumruğu indiriyoruz ihtiyar.

Aile kavgalarımızın bir parçasısın o halde, tanımlamamıza

yardımcı olduğun ve bizleri isyan etmeye teşvik

ettiğin dünyada yaşayan, saygısız, en az senin kadar

hayal kırıklığına uğramış, öngörülü, eksik yeğenlerine

katlanman lazım senin de.”

Carlos Fuentes

Latin Amerika’nın en önemli ve en tartışmalı fikri yapıtlarından

Ariel, 1900’de Uruguay’ın başkenti Montevideo’da

yayımlanır. Yüzyıl sonu Avrupa’sının medeniyetin geleceğine

dair hararetli tartışmalarına uzak bir diyardan katkı

sunan genç edebiyat profesörü Rodó, vahşi ve faydacı

Kuzey’in medeniyetsiz ve teknik merkezli ilerlemesinde

ruhanî cephenin ihmalinin felaketle sonuçlanacağından

emindir. Grek-Roma ve Yahudi-Hıristiyan tecrübelerinden

damıtılmış ideallerin yön verdiği maneviyatçı,

seçkinci, eğitim odaklı, alternatif bir modernite önerir

Ariel. Renan’ın Shakespeare’in Fırtına’sını III. Cumhuriyet

Fransa’sı için yeniden yorumladığı Caliban oyununu

esas alır: Peri Ariel’in, yani Latin Amerika’nın barbar

Caliban’dan, ABD’den özgürleşmesi için bir program sunar.

Güney Amerika’da birçok ülkede ders kitabı olarak

okutulmuş, nesilleri ve ülkeleri aşan ütopik vizyonuyla

klasikleşmiş Ariel kendi tefsiriyle gelen bir rüya.

“Her yerde yeniden canlanma, yeni güçlerin keşfi ihtiyacı

gözüme çarpıyor. Amerika’nın gençliğine çok ihtiyacı

olduğuna inanıyorum… Geçmiş, tamamen, savaş çıkaran

ele aittir; şimdi, düzleyen ve inşa eden sağlam ele,

gelecek ise ruhun en iyi niteliklerinin gelişimi için istikrar

ve ortam sunar. Hayal ettiğimiz bu Amerika’yı düşünebiliyor

musunuz?”

José Enrique Rodó