Ak Hunlar Müslüme Melis Savaş

Büyük Hun Devleti’nin dağılmasından sonra bakiyeleri tarafından kurulan büyük siyasi teşekküllerden biri Ak Hunlardır. Onların ortaya çıkışı 4. yüzyıla tarihlense de MS 1. ve 2. yüzyılda ilk izlerine rastlamak mümkündür. Kansu’nun batısından Türkistan, Maveraünnehir ve Hindistan’ın ortalarına kadar ilerleyen Ak Hunlar, kaynaklarda Eftalit, Ye-ta, Hūna, Hun, Haytal gibi isimlerle anılır. 5. yüzyıl sonlarına doğru Sasani topraklarını ele geçiren Ak Hunlar, Hindistan’a akınlar düzenleyerek Gupta İmparatorluğu’yla karşı karşıya geldiler. Yetenekleri ve kahramanlıklarıyla ünlenen Ak Hun Hakanı Toraman ve oğlu Mihiragula, adlarına kazınan kitabelerle Hint topraklarındaki Türk varlığını ölümsüzleştirdiler. Ancak Sasani-Kök-Türk ittifakı karşısında dayanamayan Ak Hun Devleti, arkasında büyük bir miras bırakarak tarih sahnesinden çekildi. Ak Hun-Avar kalıntılarının bir kısmı Türkistan’da kalarak Kök-Türk hâkimiyetine girdi. Diğer bölümü Hazar’ın kuzeyindeki Bizans sınırlarına dayanarak yeni yurtlar aradı. Türkistan’ın güneyinde ve Hindistan’ın kuzeyinde yaşamaya devam eden Ak Hunlar, varlıklarını bir müddet daha sürdürdüler. Hindistan’da kalanların büyük bölümü asimile oldu. Toharistan’da ayakta kalmaya çalışan Ak Hun bakiyeleri de aynı kaderi paylaşmaktan kurtulamadılar. Yaşadıkları coğrafyaya kendilerinden pek çok şey katan Ak Hunlar, yerli toplulukların kültürlerinden de etkilendiler ve günümüze ulaşan somut kanıtlar bıraktılar. Müslüme Melis Savaş, Ak Hunların siyasi, sosyal, dini ve ekonomik faaliyetlerini bu kitabıyla okurun dikkatine sunuyor.