1855 Kars Kuşatmasının Öyküsü Karl Marx

Marx, İngiliz hükümetinin asıl amacının savaşın batı cephesinde, Tuna boylarında Ruslardan taviz almak olduğunu, bu tavizlerin karşılığında bedel olarak Rusların Kars'ı almalarını sağladığını iddia eder ve şöyle der:

"Kars'ın düşüşü, Rusya'ya karşı yürütülen yapmacık, sahte savaşın tarihinde bir dönüm noktasıdır. Kars düşmeksizin (...) ne Paris Antlaşması ne de sahte barış olabilirdi. Şu halde (...) başında beri Kars'ın düşüşünü Lord Palmerston Hükümeti'nin planladığını ve planını sonuna kadar uyguladığını kanıtlayabilirsek peçe kaldırılacak, Doğu Savaşı, çevresine diplomatik olarak sarmalanan sis arasından şaşkınlık verici bütün olaylarıyla ortaya çıkacaktır. "